Vanmorgen werd bekendgemaakt dat de Japanse economie in het tweede kwartaal van dit jaar met een whopping 6% in reële termen op jaarbasis was gegroeid. De inter(nationale) verslaggeving over het groeicijfer was zoals te verwachten uitermate positief. Aan superlatieven geen gebrek: kijk die Japanse exportmotor eens draaien, 6% groei, wie had dat gedacht? In elk geval niet die gekke economen, want die gingen uit van 3,1% groei, hahaha! Dat werk. Het kabbelt dan een beetje voort totdat iemand op het idee komt om het eens in historisch perspectief te plaatsen. Dit was de hoogste groei sinds … sinds …
En dan volgt altijd weer die tegenvaller. Niet de hoogste groei sinds de Great Depression, niet sinds de Global Financial Crisis of de ramp bij Fukushima, nee, de hoogste groei in … uhm, tweeënhalf jaar. In het vierde kwartaal van 2020 bedroeg de Japanse groei namelijk 8% op jaarbasis, het kwartaal daarvoor zelfs 24%. Daar ga je met je 6%.
De coviddreun leidt tot vertekeningen
Uiteraard weet iedereen waar deze uitschieters vandaan komen. De coronalockdowns hebben zowel op de weg omlaag als op de weg omhoog ongeveer alle economische records verpulverd. Van productiecijfers tot werkloosheid, van sentimentsindicatoren tot spaargedrag: er zijn vrijwel geen economische data te vinden waarin de seismische inslag van corona ontbreekt. Een dreun gevolgd door schokgolven die zelfs nu nog in de wereldeconomie doorwerken.
Dat is niet alleen hinderlijk bij historische beschouwingen, het heeft ook gevolgen voor hoe we de ontwikkeling van de afgelopen jaren beschouwen. Zo vermoed ik dat iedereen, mijzelf meegerekend, ervan overtuigd is dat de Amerikaanse arbeidsmarkt er ongelooflijk sterk bij ligt. De afgelopen twee jaar kwamen er gemiddeld 400.000 nieuwe banen per maand bij, waardoor de officiële werkloosheid nu al maanden op of onder het niveau ligt dat we vlak voor het uitbreken van de coronacrisis zagen. Nog altijd worden er meer mensen gezocht dan dat er werklozen zijn. Prachtig.
Kijken we echter naar hoeveel banen er sinds corona gecreëerd zijn en vergelijken we dat met de groeivoet van de periode daarvoor, dan ontstaat er een heel ander beeld. In de drie jaar voor de coronacrisis, van februari 2017 tot februari 2020, groeide de totale omvang van de Amerikaanse arbeidsmarkt met 4,5%. In de drie jaar sinds de pandemie, van februari 2020 tot februari 2023, kwam die groei op 1,9% uit. Anders gezegd: een deel van de ‘excellente’ banengroei hangt nog steeds samen met de herstelbeweging die we na corona hebben ingezet. Elk nieuw banenrapport kan dan wel sterk overkomen, de onderliggende trend geeft een heel wat minder rooskleurig beeld.
Dat geldt overigens niet alleen voor de Amerikaanse arbeidsmarkt, ook qua bbp-groei komen we er de afgelopen jaren bekaaid af. Daar verandert één positief Japans groeicijfer verder weinig aan.
(Origineel gepubliceerd in het Financieele Dagblad van 16 augustus 2023)