Wat ik nou van de hele opkomst van AI vind, wilde laatst een klant van me weten. Staan we aan de vooravond van een nieuw economisch walhalla, of is dit dan toch echt de laatste nagel aan de doodskist van de mensheid — en zo ja, welke aandelen moet hij dan kopen?
De vraag geeft volgens mij goed weer hoe verdeeld de wereld momenteel is ten aanzien van het AI-fenomeen. De optimisten stellen dat we slechts aan het begin staan van een ongekende omwenteling. Denk aan ploeterende programmeurs of steunende juridisch medewerkers die nu veel tijd kwijt zijn aan werkzaamheden die een AI-applicatie veel sneller kan uitvoeren. Het eindresultaat moet nog wel door een mens gecontroleerd worden, maar dat kost slechts een fractie van de tijd. De optimist, het zal u niet verbazen, ziet de opmars van AI rooskleurig in: waar tot nu toe vooral de producenten van AI-applicaties of de toeleveranciers van halfgeleiders geprofiteerd hebben, zal de AI-trend zich de komende kwartalen en jaren verbreden tot een aanzienlijke productiviteits- en margewinst voor het hele bedrijfsleven. Welke aandelen je moet kopen? Alle aandelen!
Daar waar de optimist over productiviteitswinst spreekt, leest de pessimist juist werkloosheid. Die margewinst moet namelijk ergens vandaan komen. Efficiëntie betekent dat je met minder mensen hetzelfde werk kunt doen, dus wat denk je dat er met die duimendraaiende programmeurs of analisten gebeurt? Die mogen elders hun geluk gaan beproeven. De pessimist ziet een verdere tweedeling in de maatschappij ontstaan, waarbij een steeds kleinere groep weet te profiteren, terwijl een steeds grotere groep aan de kant komt te staan. Dat blijft niet zonder gevolgen, want het gaat hier voor de verandering eens niet om laagopgeleide en slecht betaalde baantjes, nee, het raakt de koopkracht van de middenklasse. Zonder koopkracht geen omzet en zonder omzet geen winst, dus welk aandeel moet je kopen? Geen één! Als het niet een AI-bot is die de wereldmacht grijpt, dan is het wel de woedende massa die orde op zaken gaat stellen, aldus de raspessimist.
Brings back memories….
Wat ik hiervan vind? Dat we dit liedje al eens eerder hebben gehoord. Krap negen jaar geleden schreef ik hier een column over, getiteld WALL*E-visering. Destijds sprak men over robotisering en niet zozeer over AI, maar de discussie is precies dezelfde: of automatisering complementair was of juist een vervanging van arbeid, welke banen op de tocht stonden en wat de gevolgen voor de economie en de samenleving zouden zijn.
Nou ben ik de laatste die beweert dat resultaten uit het verleden een garantie bieden voor de toekomst, maar we zijn negen jaar verder en de arbeidsmarkt is nog nooit zo krap geweest. Ik ben dan ook heel benieuwd hoe de wereld er over negen jaar bijligt.
(Origineel gepubliceerd in het Financieele Dagblad van 05 juli 2023)