Wachten op…?

Na de achtbaanrit die de aandelenmarkten gedurende de eerste drie maanden van 2016 heeft doorgemaakt, lijkt de markt het nu niet meer te weten. Dagen met aardige plusjes worden afgewisseld met dagen van beperkte verliezen, zonder dat er duidelijk richting wordt gekozen. Omhoog of omlaag? Het lijkt wel alsof de markt zit te wachten op aanwijzingen welke kant het nu werkelijk op moet gaan.

Wachten op wat, vraag je je dan af. Eén mogelijkheid die geopperd wordt, is dat de markt wacht op de uitkomst van belangrijke gebeurtenissen die voor de maand juni op het programma staan. De uitspraak van het Duitse constitutionele hof over de legitimiteit van het opkoopprogramma van de ECB (21 juni), de uitslag van het Brexit-referendum (24 juni) en de Spaanse verkiezingen (26 juni) worden hierbij genoemd als potentiële keerpunten voor de markt. Het zal wat.

De markt wacht nooit

Mijn ervaring is dat er altijd wel een belangrijke gebeurtenis op de agenda staat, maar dat dat zelden iets is waar de markt op wacht. In afwachting, dat zeker, maar dat de aandelenmarkten een maand lang geen richting kiest, omdat er een verkiezing aan zit te komen? Begrijp me niet verkeerd, ik geloof best dat een negatieve uitkomst van het Britse referendum een behoorlijke impact op de markt zal hebben, maar dat iets dergelijks het sentiment op de beurs een maand in gijzeling kan houden is onzin.

Olie dan? Ook die valt wat mij betreft af. Drie maanden geleden was dat zonder enige twijfel het leidende thema voor de markt, maar nu de prijs van een vat olie weer rond de 50 dollar schommelt, heeft de aandelenmarkt de interesse zo goed als verloren. Olie is de afgelopen dertig dagen met 10% gestegen, de beurs is per saldo niet van zijn plaats gekomen.

De belangrijkste reden waarom de opmars van aandelenmarkten tot stilstand is gekomen, is wat mij betreft de aanhoudende verzwakking van de winstontwikkeling. Als we kijken naar de cijfers van de MSCI, zien we dat de gerapporteerde winst voor wereldwijde ten opzichte van een jaar geleden 14% lager ligt, waarbij met name de Europese regio (-29%) een negatieve uitschieter vormt.

Een aanzienlijk deel van deze winstdaling hangt samen met de ontwikkelingen in de grondstoffenmarkten, maar de onderliggende zwakke economische groei heeft eveneens zijn sporen getrokken. Gerapporteerde omzetten liggen ruim 6% onder het niveau van vorig jaar. Anders gezegd: het houdt niet over. Als we vervolgens de volatiliteit die we aan het begin van het jaar hebben gezien in ons achterhoofd houden en daar de onzekerheden over Chinese groei, de hoge Amerikaanse bedrijfsschulden en zwakke centrale banken bij optellen, is het niet zo heel vreemd dat de beurs het tijdelijk even niet meer weet.

(origineel gepubliceerd in het Financieele Dagblad van 6 juni 2016)