Het zal u waarschijnlijk ontgaan zijn, maar vorige week organiseerde het IMF een conferentie waarbij het onconventionele monetaire beleid –het hele spectrum opkoopprogramma’s tot aan negatieve rentes- centraal stond. Kosten nog moeite waren gespaard, toonaangevende sprekers als Krugman, Adam Posen en Ben Bernanke waren ingevlogen, terwijl er maar liefst dertien academische papers in twee dagen gepresenteerd werden om te kunnen kijken of er ‘lessen voor beleidsmakers’ getrokken konden worden ten aanzien van het onconventionele beleid.
Nu heb ik de tijd gehad om de hele conferentie te volgen, maar van wat ik ervan meegekregen heb, kreeg ik het gevoel dat Krugman een goede samenvatting van de overheersende mening van de conferentie gaf. In zijn beschouwing aan het einde van de tweede dag, bracht hij het als volgt onder woorden. ‘So where do I come down on the experience with unconventional monetary policy? The answer is -and I can say this emphatically- is, eh … mêh.’
Met dit wat onconventionele woord gaf hij aan dat kwantitatieve verruiming (QE) eigenlijk vlees nog vis was. Aan de ene kant heeft niet geresulteerd in de hel en verdoemenis die de inflatie-gekkies van deze wereld voorspelden, maar aan de andere kant is het ook zeker niet zo effectief gebleken als sommigen op voorhand hadden gehoopt. Weliswaar zijn er studies die de effecten van kwantitatieve verruiming hebben weten te kwantificeren en ook de ECB laat zich de laatste tijd opmerkelijk positief uit over de gevolgen, maar overtuigen doet het niet. Dat de economische groei ondanks zeven jaar QE nog steeds tegenvalt, zegt wat dat betreft genoeg.
Welke lessen vallen er te trekken?
Dat roept uiteraard de vraag op welke ‘lessen’ er dan überhaupt voor de beleidsmakers te trekken vallen. Wat bijvoorbeeld als de Amerikaanse economie om wat voor een reden dan ook onverhoopt in een nieuwe recessie terechtkomt, wat moeten die beleidsmakers dan? Hoewel de verschillende sprekers er per persoon een andere invulling aan gaven, werd de optie van monetair gefinancierd budgettair beleid opmerkelijk vaak genoemd. Niet alleen van de kant van iemand als Krugman –die al sinds jaar en dag voorstander van een sterker stimuleringsbeleid-, maar bijvoorbeeld ook uit onverdachte hoek van Maurice Obstfeld, de nieuwe Chief Economist van het IMF. De studie van Adair Turner kwam zelf tot de conclusie dat binnen nu en vijf jaar monetaire financiering voor Japan zelfs onafwendbaar zou zijn…
Overheidsuitgave gefinancierd door de geldpers: blijft ons dan echt niets bespaard? Obstfeld bracht de gevoelens voor de BBC aardig onder woorden. ‘Het is een taboe, maar als het alternatief oncontroleerbare deflatie en hoge werkloosheid is, moeten we het in de kosten-baten analyse zeker mee nemen’. Om vervolgens zuchtend af te sluiten met de opmerking ‘maar laten we hopen dat het nooit zo ver komt’.
(origineel gepubliceerd in het Financieele Dagblad van woensdag 11 november 2015)
Filed under: column, Financieele Dagblad
