De rally in Amerikaanse aandelen, hij houdt aan. Gerekend vanaf de bodem in maart 2009 is de koerswinst van de S&P500 al opgelopen tot 195%, terwijl uitgekeerd dividend het totale rendement tot 232% opstuwt. Voor de gelukkige belegger met perfecte timing betekent dit teruggerekend een jaarlijks rendement van gemiddeld 24,4%. Wie denkt dat een dergelijke rally tot een getemperd optimisme leidt onder analisten, komt bedrogen uit. Slechts 7% van de ruim twaalfduizend adviezen is een verkoopadvies: net iets minder dan de helft staat –ondanks de rally- nog steeds als koopwaardig te boek.
Waterdicht systeem
De roze bril van analisten: ik heb er zo mijn eigen ervaring mee. Begin 2000 werkte ik voor een kleine bank in het centrum van Amsterdam. Met een man of zes volgden we de 25 fondsen van de AEX. Voor ieder fonds gaven we een koersdoel af, wat automatisch optelde tot het koersdoel van de AEX. Dit AEX koersdoel was vervolgens het ijkpunt voor onze koop- en verkoopadviezen. Stel dat we op een stijging van 8% voor de AEX uitkwamen, dan kreeg elk fonds met een verwachte koerswinst van minder dan 3% een verkoopadvies, terwijl elk aandeel met een verwacht rendement van 13% of meer met een koopadvies naar buiten kon. Ik, als strateeg, stond er bij en keek er naar, behalve dan dat ik de maandelijkse herijking doorvoerde.
Het mooie van het systeem was dat het ervoor zorgde dat we altijd min of meer evenwicht hadden in onze koop- en verkoopadviezen. De eeuwige voorkeur van analisten om alleen in koop- of neutraaladviezen te denken was door het systeem uitgesloten. Ik zeg hierbij min of meer, aangezien een zwaargewicht in de AEX de zaak numeriek enigszins uit het lood kon slaan.
Op papier
Een mooi systeem, op papier. In de praktijk bleek al snel dat het optimisme van de analisten sterker was dan de regels van het spel. Het probleem was namelijk dat de adviezen afhankelijk waren van de koersdoelen van de andere analisten. Zo kon het gebeuren dat een verhoging van het koersdoel van zwaargewicht Royal Dutch Shell, tot gevolg had dat twee of drie andere aandelen tot de neutrale of, erger nog, de negatieve status werden verdoemd. Een dergelijke demotie viel uiteraard niet in goede aarde en had tot gevolg dat de analisten de koersdoelen van de getroffen bedrijven nog eens ‘kritisch nakeken’. Kritisch nakijken was synoniem voor het verhogen van het koersdoel, met wederom ongewenste uitkomsten voor andere aandelen. Het haasje-over spel dat zo ontstond gaf ons AEX koersdoel vleugels en leidde bovendien tot een ongewenste flipperkast aan koop en verkoopadviezen.
Na een maand of zes hebben we de methodiek maar over boord gezet. Er ging een zucht van verlichting onder de analisten: een echte Triumph of the Optimists.
(origineel gepubliceerd in het Financieele Dagblad van 10 september 2014)
Filed under: column, Financieele Dagblad
