Naar aanleiding van mijn column van vorige week, kreeg ik een spottende reactie van iemand die zei dat ik maar eens moest googlen ‘naar die studie over economen die nooit een recessie zien aankomen’. Dat ik daarmee wel tot inkeer zou komen te denken dat de toekomst te voorspellen was.
Googlen hoefde ik niet, want ik had die studie eerder dit jaar al langs zien komen. Sterker nog, ik had hem indertijd ook in mijn dagelijkse ‘Best of the Web’ collectie van economische links opgenomen. Het ging om de studie “There will be growth in the next spring”: how well do economists predict turning points? van Ahir en Loungani (2014). Over de periode 2008 tot en met 2012 turfden de onderzoekers hoeveel landen er in een recessie waren beland en vergeleken dat met de voorspellingen die daarover een jaar eerder waren gedaan. De uitkomst was schokkend. Van de 49 landen die in 2009 in een recessie belandden, had de consensus er niet één voorspeld. Niet één! Denk je eens in, zelfs de zwaarste recessie van de afgelopen tachtig jaar wisten economen niet te voorspellen. Hoongelach alom.
Dat kan ik ook!
Dat kan ik ook, hoor. Vraag twintig mensen bij de bushalte of ze denken dat de bus op tijd zal komen en gemiddeld zal het antwoord ja zijn. Shock, horror: niemand voorspelt dat de bus te laat komt! Zelfs als de bus al twee minuten te laat is, zal het gemiddelde antwoord waarschijnlijk nog steeds zijn dat de bus op tijd komt. Dat is de kracht van consensus, het gemiddelde. Dat er misschien drie, vijf of zelfs negen mensen antwoorden dat de bus niet op tijd zal komen, is niet voldoende om het gemiddelde naar negatief te doen omslaan.
Los van de macht van de consensus, bestaat er een totaal verkeerd beeld van de ‘professional forecasters’ zoals ze in het onderzoek genoemd worden. Ik kom die mensen op mijn werk regelmatig tegen en ik kan je zeggen dat het groeicijfer voor 2015 echt niet hun belangrijkste kopzorg is. Klanten zijn meer geïnteresseerd in de onrust in Oekraïne, de mogelijke gevolgen van een Scoxit, of alles dat te maken heeft met het laatste inflatiecijfer. Het groeicijfer van volgend jaar is een restklusje. Wellicht zijn er vijf banken die elke maand kritisch naar hun schattingen kijken, maar bij het grote gros zal dat eens per kwartaal zijn, al helemaal voor landen als Nederland en Spanje. Krijg dan dat gemiddelde maar eens in het rood. Dat gebeurt meestal pas als de recessie er al is.
Consensus is highly overrated. Dat de consensus als geheel niet in staat is om recessies te voorspellen is voor mij geen enkele verrassing. Het zegt alleen helemaal niets over de kwaliteit van individuele analisten.
((origineel gepubliceerd in het Financieele Dagblad van 24 september 2014)
Filed under: column, Financieele Dagblad
