Oké, ik beloof dat dit de laatste column is over dit onderwerp, maar ik ben er nog niet helemaal klaar mee.
Welk onderwerp? Hoe verschillende beleggers het beleggingsjaar 2022 tot nu toe hebben ervaren. Dat 2022 tot nu toe geen pretje is voor beleggers, is denk ik wel bekend. De meeste aandelenmarkten zijn dit jaar in een bearmarkt beland, de ‘veilige’ obligatiemarkten leveren inmiddels ook dubbelcijferige verliezen op en dat het muisstil is bij de cryptobeleggers, zegt denk ik wel genoeg. De positieve berichten over de pensioensector zijn uitsluitend te danken aan de ontwikkeling van de verplichtingen, niet aan hun beleggingen. Met uitzondering van beleggers die al hun geld in olie of in oliebedrijven hebben gestoken, is dit tot nu toe voor iedereen een beroerd beleggingsjaar.
Waarom ik wéér op dit onderwerp terugkom? Omdat er een specifieke belegger is die wat extra aandacht behoeft: De Nederlandsche Bank. Belegt die dan? Jazeker. Uit het jaarverslag blijkt dat DNB eind 2021 een beleggingsportefeuille bezat van €8,5 mrd. Het grootste deel daarvan (€4,6 mrd) wordt belegd in vastrentende waarden, een luttele €2,7 mrd staat daarvan uit in aandelen. Dit betreffen ‘extern beheerde beleggingsfondsen’, die dus keurig gespreid zijn. Net als alle andere beleggers zal ook DNB dit jaar weinig plezier hebben beleefd aan deze portefeuille. Geen pret, maar ook geen halszaak.
Maar dan de obligaties die gekocht zijn vanwege het monetaire beleid….
Het gaat me dan ook niet om de officiële beleggingsportefeuille, maar om de andere exposure die DNB naar financiële markten heeft opgebouwd. Hierbij ben ik vooral geïnteresseerd in de obligatieportefeuille die de afgelopen jaren is opgebouwd in het kader van de steunaankopen als onderdeel van het monetaire beleid. De omvang van die portefeuille bedroeg eind 2021 ruim €200 mrd. Als we bedenken dat de bredere Duitse obligatiemarkt dit jaar al met 11% in waarde is gedaald, dan kom je op een behoorlijk verlies. In het recente artikel Hoe werkt de winst- en verliesrekening van DNB? becijfert de centrale bank zijn cumulatieve winst sinds 1999 op €22,6 mrd. Ongeveer dezelfde orde van grootte van de waardedaling van de obligatieportefeuille sinds het begin van dit jaar, dus.
Komt DNB hiermee in problemen? Je zou zeggen dat een artikel dat specifiek ingaat op hoe de winst- en verliesrekening van DNB werkt, duidelijk antwoord geeft op deze vraag. Maar helaas: over de waardering van obligaties wordt met geen woord gerept. Ik vermoed overigens dat deze obligatieportefeuille niet wordt gewaardeerd op de marktwaarde, maar op de waarde waartegen de obligaties uiteindelijk aflopen. Anders gezegd, zolang de centrale bank zijn portefeuille aanhoudt en niet tussentijds verkoopt, komt hij met de schrik vrij. En laten we eerlijk zijn: hoe groot is de kans nou eigenlijk dat DNB zijn portefeuille eerder gaat afbouwen…?
(Origineel gepubliceerd in het FD van 08 juni 2022)