Het interessantste macro-nieuws van de afgelopen week? Dat de wekelijkse werkloosheidsaanvragen in de VS naar het laagste niveau in bijna 50 jaar zijn gezakt. Slechts 207.000 ww-aanvragen werden ingediend, een aantal dat voor het laatst in december 1969 werd aangetikt. Bedenken we echter dat de Amerikaanse bevolking sinds die tijd met een kleine 60% is toegenomen, dan kom je al snel tot de conclusie dat het cijfer van afgelopen week een absoluut record is. Wat de financiële markten er mee deden, met dat nieuwe record? Negeren. De Amerikaanse beurs kabbelde die dag langzaam naar beneden, de kapitaalmarktrente gaf geen krimp.
Nou staat dit cijfer niet zo heel hoog in de pikorde van macrocijfers. Waar het maandelijkse payroll report, of bijvoorbeeld de eerste publicatie van een bbp-groeicijfer de markt kan maken of breken, zijn de wekelijkse ww-aanvragen toch duidelijk tweede garnituur voor de markt. De datareeks is te gevoelig voor zaken als orkanen, sneeuwstormen en soms zelfs bedrijfsongevallen bij grote bedrijven, wat de nodige wekelijkse volatiliteit kan opleveren. Dat gezegd hebbende, dit soort factoren leiden doorgaans tot hoger dan verwachte aanvragen, niet lagere. Kijken we naar een voortschrijdend gemiddelde van twaalf weken dan staan we nog steeds op ongekend lage niveaus en is de neerwaartse trend onmiskenbaar.
‘Er is een kantelpunt waarbij een te lage werkloosheid tot spanningen in de arbeidsmarkt leidt’
Uiteraard is er in eerste instantie niets mis met een dalende werkloosheid. Iemand die van een uitkering naar een baan gaat ziet zijn besteedbaar inkomen stijgen, waarmee de vraag naar goederen en diensten een nieuwe impuls krijgt. Er is echter een kantelpunt waarbij een te lage werkloosheid tot spanningen in de arbeidsmarkt leidt. Zo kunnen oplopende personeelstekorten tot vertraagde oplevering van projecten leiden en is er de mogelijkheid dat de concurrentie om goed personeel tot oplopende lonen leidt. Tot nu toe lijkt het met deze negatieve neveneffecten nog wel mee te vallen, wat ook gelijk verklaart dat de financiële markten er weinig van onder de indruk zijn. Structurele wijzigingen in de economie hebben er toe geleid dat de arbeidsmarkt veel efficiënter is geworden, waarmee ook de lage werkloosheid geen echte bedreiging meer is, zo wordt geclaimd.
Waar ligt de pijngrens?
Dat de economie een structurele wijziging heeft doorgemaakt waarmee de conjunctuurcyclus tot het verleden behoorde, hebben we wel al vaker gehoord. Doorgaans vaak vlak voordat de cyclus weer eens snoeihard van zich liet horen. Dat de Amerikaanse arbeidsmarkt nog geen bovenmatige spanningen vertoont is op zich positief, maar dat betekent niet dat de werkloosheid straffeloos verder kan teruglopen. Waar het pijnpunt ligt valt moeilijk te zeggen, maar dat we de afgelopen maanden weer een stapje dichter bij dat punt zijn gekomen is duidelijk. Hoe lang de financiële markten dit soort cijfers kunnen blijven negeren is dan ook de vraag.
Origineel gepubliceerd in het Financieele Dagblad van 23 juli 2018.