Wie denkt dat ik de afgelopen week druk bezig ben geweest om de laatste plottwists in het Italiaanse politieke steekspel in de gaten te houden, heeft het grotendeels bij het verkeerde eind. Met nog een maand voor mijn vertrek bij Robeco, lag de nadruk voor de verandering eens op het opruimen van mijn oude files, de Excel- en Word-bestanden die ik de afgelopen acht jaar vergaard heb. Het leverde een interessant beeld op van alle grote en minder belangrijke thema’s die er in die tijd hebben gespeeld. De grote thema’s kan iedereen wel noemen, van de Eurocrisis (2011-’12), tot de ineenstorting van de olieprijzen (2014-’16), en van de negatieve Duitse kapitaalmarktrente (2016) tot het brexitreferendum (2016).
Interessanter waren de gebeurtenissen die juist niet meteen op het netvlies komen, maar die indertijd kennelijk toch belangrijk genoeg voelden om er aandacht aan te besteden. Wie kan zich bijvoorbeeld de Japanse yen-interventies van september 2010 nog voor de geest halen, de spanning in de aanloop naar de stresstest van het Europese bankwezen (2013 en 2014), de paniek op de aandelenmarkten naar aanleiding van het Chinese besluit de yuan te depreciëren (2015) of de politieke spanningen die volgden op het neerhalen van een Russisch militair vliegtuig door Turkije (2016)? Met de kennis van nu is het makkelijk te concluderen dat dit slechts kleine, tijdelijke schermutselingen zijn geweest, maar op het moment zelf voelden ze toch echt als groot en belangrijk.
‘Omdat iedereen beseft dat escalatie louter verliezers oplevert, komen veel mogelijke problemen niet tot wasdom’
Waarom worden bepaalde thema’s marktbepalend terwijl andere na een weekje weer van de radar verdwijnen? Deels komt dit omdat sommige gebeurtenissen überhaupt nooit de potentie hebben om groots en meeslepend te worden. Een faillissement van een warenhuis, de tweets van Trump, een zwak eerste kwartaal van de Amerikaanse economie. Er worden fortuinen mee gewonnen en verloren, het leidt wellicht tot wat beweging in de markt, maar het is uiteindelijk allemaal een maatje te klein. Het andere deel zijn gebeurtenissen die wel degelijk het dominante thema kunnen worden, maar dan alleen als de zaak uit de hand loopt. Gewapende conflicten, handelsoorlogen, politieke spanningen: de potentie om het leidende thema op financiële markten te worden als de zaak escaleert is er. Omdat iedereen zich realiseert dat escalatie louter verliezers zal opleveren, komen de meeste potentiële problemen nooit tot volle wasdom. Common sense overwint.
Italië is zonder twijfel een gebeurtenis van de tweede categorie. De Italiaanse economie is te groot en te verweven met de rest van Europa om op een Griekse manier te worden opgelost. Als de zaak escaleert, zal dat diepe sporen in de Italiaanse, maar zeker ook de Europese economie achterlaten. In hoeverre dit het leidende thema voor de komende jaren wordt, ligt daarmee in de handen van common sense.
(origineel gepubliceerd in het Financieele Dagblad van 4 juni 2018)